Ang lung cancer o kanser sa baga ay isang sakit na hindi agad nag papakita ng sintomas sa maagang yugto nito. Sa humigit kumulang 40% ng mga pasyenteng na diagnose na may lung cancer, sila ay natuklasan na may lung cancer nag malala na ang kanilang sakit. Isang katlo sa mga pasyenteng iyan ay may stage 3 cancer na nang madala sa pagamutan.
Basahin ang artikulong ito para matuto ng higit pa tungkol sa mga sintomas ng kanser sa baga, ang mga bagay na dapat mong makita o marinig. Makikita mo rin ang kahalagahan ng maagang screening para sa mga taong mas nanganganib na magkaroon ng lung cancer.
Narito ang ilan sa pangkaraniwang mga sintomas ng lung cancer:
Hindi maalis-alis na pag-ubo
Maging alisto sa pagkakaroon ng ubo na hindi nawawala. Ang ubo na dala ng sipon o ng anumang impeksyon sa paghinga ay kusang nawawala sa loob ng isa o dalawang linggo, subalit ang hindi umaalis na ubo ay maaaring sintomas ng kanser sa baga. Huwag na huwag pababayaan ang malalang ubo, maging ito man ay tuyo, o ubong walang plema. Makipagkita sa doktor. Pakikinggan niya ang tunog ng iyong baga at himingi na ikay ay sumailalim sa X-ray o iba pang mga pagsusuri.
Pagbabago sa pag-ubo
Bigyang pansin ang mga pagbabago sa ubong tumatagal, lalo na kung ikaw ay naninigarilyo. Kung mas madalas ang iyong pag-ubo, ang tunog nito ay para bang mas malalim o paus, o ikaw ay umuubo ng may mas maraming plema o ng dugo, kailangan mong komunsulta agad sa doktor. Kapag ang isang kapamilya o kaibigan ay may ganitong uri ng sintomas, kausapin mo silang kailangan nilang magpatulong sa doktor.
Pagbabago sa paghinga
Ang kahirapan sa paghinga ay isa ring posibleng sintomas ng lung cancer. Ang mga pagbabago sa paghinga ay malamang na dahilan sa pagbara ng cancer sa daanan ng hangin, o kaya naman ay ang tubig sa tumor sa baga ay nagsisimula nang maipon sa dibdib.
Bigyang pansin ang iyong paghinga. Kung napapansin mong nahihirapan kang huminga matapos umakyat ng hagdan o gumawa ng mga gawain na dati mo namang ginagawa na hindi ka nahihirapan sanpaghinga dati, huwag mo itong ipagsawalang bahala.
Pananakit ng dibdib
Ang lung cancer ay maaaring maging sanhi ng pananakit ng dibdib, balikat at likod. Ang sakit na maaaring madama ay hindi palaging kaugnay ng pag-ubo. Sabihin sa doktor ang sakit na iyong nararamdaman baga man ito ay hindi gaanong masakit o lubhang masakit, kung ito ay panandalian mo permanente. Kailangang pansinin mo rin kung ang pananakit ay nakapokus sa iisang bahagi o kalat sa buong dibdib. Kapag ang kanser sa baga ay siyang sanhi ng pananakit, ito ay dahill sa paglaki ng kulani sa loob ng dibdib.
Kakaibang tunog ng paghinga
Kapag ang daanan ng hangin ay barado o namamaga, ang baga ay maaaring magpalabas ng kakaibang tunog, na para bang may sumisipol habang ikaw ay humihinga. Ang ganitong uri ng tunog ay maaaring maiugnay sa maraming sanhi, ang ilan sa mga ito ay hindi naman mapanganib at madali lamang na magamot.
Subalit, ang kakaibang tunog ay maaaring isang sintomas ng lung cancer, kaya naman kailangan mong magpatingin sa doktor kung meron ka nito. Huwag mong iisipin na ang iyong parang sipol na tunog habang ikaw ay humihinga ay dahil lamang sa hika o allergy. Magpatingin sa doktor para makumpirma niya kung ano talaga ang sanhi nito.
Pagkapaus ng boses
Kapag narinig mong may pagbabago sa boses mo, o kung ang mga malapit sayo ay magsabing may pagbabago sa boses mo at para bang namamaus ka, kailangan mong magpatingin sa doktor. Ang pamamaus ay maaaring dala lamang ng sipon, subalit ang sintomas na ito ay maaaring sanhi ng mas seryosong kung ito ay magtatagal ng mahigit dalawang linggo. Ang pamamaus na sanhi ng kanser sa baga ay maaaring dahil sa pagtubo ng tumor na maaaring makaapekto sa mga ugat na komukontrol sa lalamunan.
Biglaang pagbagsak ng timbang
Ang biglaan at hindi maipaliwanag na pagbagsak ng timbang na higit sa 10 pounds ay maaaring maiugnay sa lung cancer o iba pang uri ng cancer. Kapag ang pasyente ay may kanser, ang pagbagsak ng timbang ay maaaring dahil sa ang mga cancer cells ay malakas gumamit ng enerhiya. Ito ay maaari ring resulta ng pagbabago sa paraan ng paggamit ng katawan sa lakas na nakukuha nito sa pagkain.
Huwag mong ipagsawalang bahala ang pagbagsak ng iyong timbang lalo na kung hindi ka naman nagpapayat. Ito ay maaaring palatandaan ng isang seryosong pagbabago sa iyong kalusugan.
Pananakit ng mga buto
An gluing cancer na kumlat na sa mga buto ay maaaring maging sanhi ng pagsakit ng likod at iba apang bahagi ng iyong katawan. Ang sakit na ito ay maaaring maging malala tuwing gabi, habang ipinapahinga moa ng iyong likod. Mahirap na sabihin ang pagkakaiba ng pananakit ng mga buto o kalamnan. Ang pananakit ng buto ay kadalasang mas masakit kung gabi at lumalala kung kumikilos ang pasyente.
Karagdagan pa, ang lung cancer ay maaaring maiugnay sa pananakit ng balikat, kamay, at leeg, bagaman hindi ito gaaanong pang karaniwan. Mag bigay pansin sa ganitong uri ng mga pananakit at ipakipag-usap ito sa doktor.
Pananakit ng ulo
Ang pananakit ng ulo ay maaari ring maging sintomas ng kanser sa baga na kumalat na sa utak. Subalit hindi naman lahat ng uri ng sakit ng ulo ay kaugnay ng brain metastases (pagkalat ng cancer cells sa utak). Kung minsan, ang tumor sa baga ay maaaring magdala ng pressure sa superior vena cava (isang bahagi ng puso). Ang ugat na ito na nagdadala ng dugo galing sa mataas na bahagi ng katawan papuntang puso. Ang pressure na iyan ay maaari rin mag dala ng pananakit ng ulo.
Panganib na magkaroon ng lung cancer
Gaano kalaki ng posibilidad na ikaw ay tamaan ng kanser sa baga? Naglista kami ng mga risk factor para sa sakit na ito.
- Ikaw ay nakakaubos ng isang kaha ng sigarilyo kada buwan sa loob ng 30 taon
- Kasalukuyang naninigarilyo
- Edad na 55 hanggang 80
- Ikaw ay nanigarilyo sa nakalipas na 15 taon
Kung ikaw ay nakararanas ng mga sintomas ng lung cancer, o pakiramdam mo ikaw ay mas nanganganib na magkaroon nito, kailangan mong agarang makipag-usap sa iyong doktor.