Ang artikulong ito ay isinulat para mag bigay ng kaalaman tungkol sa nakamamatay na sakit na prostate cancer.
Ano ang prostate cancer?
Ang prostate ay isang gland na matatagpuan sa sistemang reproduktibo ng isang lalaki. Ang prostate ay siyang gumagawa ng semen ng lalaki, na siya namang tagapag dala ng semilya o sperm.
Ang prostate cancer ay isang mabagal na uri ng kanser, kadalasan nang wala itong ipinapakitang sintomas hanggang sa ito ay umabot na sa malalang yugto. Karamihan sa mga kalalakihan na may prostate cancer ay namamatay dahil sa ibang sanhi na hindi nila nalaman na sila pala ay may ganitong uri ng sakit. Subalit kapag ang kanser ay magsimulang mabilis na lumaki at kumalat sa labas ng prostate, ito ay mapanganib.
Ang prostate cancer na nadiskubre sa maagang yugto ay kadalasang nagagamot kaya mahalaga ang tamang kaalaman tungkol sa sakit na ito.
Ang kanser na kumalat na sa labas ng prostate at humawa na sa mga buto, lymph nodes at baga ay hindi na nagagamot subalit ito ay maaaring makontrol sa loob ng maraming mga taon. Dahil sa pag unlad sa mga pamamaraan ng paggamot dito, karamihan sa mga lalaking may prostate cancer na kumalat na ay maaari pang mabuhay ng lima o higit pang taon. Ang ilan sa mga lalaking may malubhang prostate cancer ay normal na nabubuhay at namamatay dahil sa iba pang karamdaman tulad ng sakit sa puso.
Sintomas ng prostate cancer
Ang mga lalaking may edad 50 taon ay dapat lamang na magpatingin sa tinatawag na digital rectal examination at magpasuri ng kanilang dugo taun-taon para maagapan ang sakit.
Ang mga lalaking may kamag anak na nagkaroon ng ganitong uri ng kanser ay kailangan magsimulang magpatingin sa edad na 40.
Kumunsulta agad sa doktor kung nararanasan moa ng alin man sa mga sintomas ng prostate cancer na aming ilinista:
- Kahirapan na mag simulang mag ihi
- Kahirapang tapusin ang pag ihi
- Madalas nap ag ihi
- Masakit na pag ihi
- Masakit kapag linalabasan
- May dugo sa semen
Gamot sa prostate cancer
Hindi parepareho ang gamot sa prostate cancer. Ang makakapag pagaling sa isang pasyente ay maaaring walang bisa sa iba. Pero marami kang pwedeng pag pilian. Ang titingnan ng iyong doktor ang iba’t ibang mga salik bago siya magbigay ng rekomendasyon ng gamutan para sayo
Narito ang ilan sa mga salik:
- Laki ng tumor at gaano na ba ito kumalat, ito ang magsasabi ng stage ng iyong cancer
- Gaano kabilis ang paglaki ng tumor
- Ang iyong edad at ang iyong pangkalahatang kalusugan
- Ang iyong personal na kagustuhan sa paggamot
Narito naman ang mga pwede mong pag piliang gamot sa prostate:
Paghintay at pag mamasid (watchful waiting o active surveillance). Baka sabihin ng doktor na maghintay muna na lumaki ang tumor at kumalat bago ito gamutin. Ang karamihan sa mga kaso ng prostate cancer ay mabagal lumaki kaya iniisip ng ilang doktor na mas mabuting huwag muna itong galawin hanggang hindi pa naman nagpapakita ng mga sintomas. Sa pamamaraang ito, masikap na oobserbahan ng doktor ang epekto ng sakit sa pakiramdam mo. Kailangan mo ring sumailalim sa regular na mga pagsusuri sa pamamaraang ito.
Pag-opera. Sa prosesong ito, tatanggalin ang buong prostate gland ng pasyente. Ang uri ng opersyong gagawin sayo ay depende sa kung gaano kalaki ang tumor at kung saan ito banda tumubo.
Radiation. Ang gamutang ito ay gumagamit ng malalakas na radiation para patayin ang cancer cells at paliitin ang tumor.