Ang kanser sa suso ay nabubuo sa mga selula ng suso. Kadalasang nagsisimula ito sa lining sa loob ng mga milk ducts o lobules na nagsusuplay ng gatas sa suso. May dalawang uri ng breast cancer ayon sa lugar kung saan ito nagmula. Ang tumor na nagsimula sa ducts ay tinatawag na ductal carcinoma at ang nagsimula naman sa lobules ay lobular carcinoma. Mas karaniwang uri ng kanser sa suso ng mas maraming babae ay ang ductal carcinoma kaysa sa lobular carcinoma.
Ang breast cancer ang nangungunang uri ng kanser na dahilan ng pagkamatay ng mas maraming tao lalo na ng mga babae. Maging dito sa Pilipinas ay maraming babae ang nagkakaroon ng sakit na ito kaya mas mainam na malaman ang mga sintomas ng kanser sa suso.
Ano ang mga sintomas ng breast cancer?
- Pagkakaroon ng bukol sa suso – Ang panguna at pangkaraniwang sintomas ng breast cancer ay ang pagkakaroon ng bukol sa suso. Ang bukol na ito ay maaring matigas at kakaiba ang hugis o kaya ay malambot at bilugan ang hugis ngunit pareho itong hindi masakit. Hindi lahat ng bukol sa suso ay maaaring mauwi sa kanser ngunit mas mabuti paring magpakonsulta sa doktor kapag nakakapa ng bukol. Bago pa makapa ang bukol sa suso ay kadalasang nadadayagnos na ng mammogram kapag may tumutubo nang maliit na bukol rito. Ikonsiderang hindi normal kapag ang bukol sa suso ay hindi nawawala kahit tapos na ang regla, parang nakakabit sa balat at hindi gumagalaw at kapag ibang-iba ang hugis at tigas ng bukol kaysa ibang parte ng suso.
- Pagkakaroon ng bukol sa kilikili – Palatandaan ito na ang kanser sa suso ay kumalat na sa mga lymph nodes na nasa kilikili. Kadalasang matigas at hindi masakit ang mga maliit na bukol na ito. May ilang sitwasyon namang malambot ang bukol ngunit katulad ng bukol sa suso, hindi rin ito masakit.
- Pagbabago sa hugis at laki ng suso – Ito din ay sintomas ng breast cancer. Nakakaapekto ang breast cancer sa hugis at laki ng suso.
- Pagbabago sa balat ng suso – Ang balat ng suso ay maaaring magkaroon ng parang biloy o kunot. Maaaring magbago ang tekstura ng balat sa suso at magkakaroon ng kondisyong tinatawag na peau d’orange o katulad ng balat ng orange. Ang inflammatory breast cancer naman ang dahilan ng pamumula, pamamaga at pagtaas ng temperatura sa suso. Nakakaramdam din ng pangangati sa suso at utong.
- Pagbabago sa utong – May mga taong paloob ang direksyon ng utong ngunit mas karaniwan ang pagkakaroon ng utong na palabas ang direksyon. Kapag naging baliktad o paloob ang direksyon ng utong, maaari din itong sintomas ng breast cancer. Minsan, may lumalabas na pluwido sa suso. Hindi lahat ng pluwido ay sintomas ng breast cancer. Ipakonsulta na sa doktor kapag ang pluwido ay kusa lamang lumalabas sa suso at may bahid na ng dugo. Pansinin din kapag ang balat sa utong ay nagkakaroon ng parang kaliskis o ilang maliit na sugat.
Kapag ang kanser ay kumalat na sa ilang parte ng katawan, madalas na nadadagdagan na ang sintomas na mararanasan ng isang may breast cancer. Narito ang ilang sintomas ng breast cancer:
- Pananakit sa buto at kasu-kasuan
- Pagkahilo
- Pagkawala ng gana sa pagkain
- Pagbaba ng timbang
- Paninilaw
- Pagkakaroon ng tubig sa baga na kadalasang nagreresulta ng ubo at kahirapan sa paghinga
- Pananakit ng ulo
- Panghihina ng kalamnan
Sino ang mas madalas tamaan ng breast cancer?
Kadalasan sa nagkakaroon ng kanser sa suso ay ang mga babae. Ito ang bumubuo sa 16 porsiyento ng kanser na nararanasan ng mga babae. Maliban sa kasarian, may ilan pang risgo ng pagkakaroon ng breast cancer ng isang babae.
- Katandaan – Mas mataas ang porsiyento ng pagkakaroon ng breast cancer ng mga babaeng nasa edad 50 pataas. 80 porsiyento ng mga kaso ng kanser sa suso ay naitatala sa mga babaeng nagmenopause na.
- Genetics – Ang babaeng may kasaysayan ng kahit anong kanser sa pamilya katulad ng ovarian cancer ay mas madalas tamaan nito. Ibig sabihin nito na ang parehong genes ng kapamilyang nagkaroon ng kanser ay nasa genes din ng isang babaeng magkakaroon ng kanser sa suso kaya mas madali siyang magkaroon ng sakit na ito. Kahit ganoon, ang breast cancer ay hindi namamana.
- Kasaysayan ng pagkakaroon ng breast cancer – Kapag ang babae ay dati nang nagkaroon ng breast cancer, mataas ang kanyang posibilidad na magkaroon ulit nito kumpara sa mga babaeng walang kasaysayan ng pagkakaroon ng kanser sa suso.
- Pagkakaroon ng makapal na tisyu sa suso – Mas mataas ang risgo ng pagkakaroon ng breast cancer kapag makapal ang tisyu sa suso kaysa sa mga babaeng may mas maninipis na tisyu sa suso.
- Pagkakaroon ng benign na mga bukol sa suso – Ang mga benign na mga bukol ay ang mga bukol na hindi cancerous. Ngunit maaaring mauwi din ang mga bukol sa ito sa breast cancer kinalaunan.
- Mataas na lebel ng hormones – Ang hormone na ito ay ang estrogen, ang nagpapaposible ng regla ng isang babae. Kapag mas matagal na panahong naexpose ang babae sa estrogen mas mataas ang kanyang posibilidad ng pagkakaroon ng breast cancer. Ito ay kapag maaagang nagsimula ang regla ng babae at matagal na nagmenopause. Ang mga lebel ng estrogen ay tumataas simula ng magkaregla at bumababa kapag nagmenopause na ang babae.
- Sobrang katabaan – Kapag ang babae ay nagmenopause at sobra sa taba, mas mataas ang kanyang tsansa na magkaroon ng breast cancer. Dahil ito sa mas mataas ang lebel ng estrogen sa mga matatabang babae.
- Tangkad – Mas mataas ang risgo ng breast cancer sa mga babaeng matatangkad kaysa sa mga babaeng pandak. Wala pang eksplinasyon ang bagay na ito.
- Pag-inom ng alcohol at paninigarilyo – Kapag mas madalas at mas marami ang iniinom na alcohol at naninigarilyo ang isang babae, ang tsansa ng pagkakaroon ng breast cancer ay nasa 35 hanggang 50 porsiyento.
- Pagkakaexpose sa radiation – Ang palagiang pag Xray at CT scan na nararanasan ng babae simula pagkabata ay nakakadagdag sa posibilidad ng pagkakaroon ng kanser sa suso sa kanyang pagtanda.
- Ilang uri ng trabaho – Ang mga babaeng nagtatrabaho sa gabi o night shift ay mas madalas magkaroon ng breast cancer. Ang mga trabaho katulad ng sa bar, pagawaan ng plastik, food canning at agrikultura ay nakakadagdag din sa posibilidad ng kanser sa suso.
Bilang mga babae, kailangan nating malaman ang mga sintomas ng breast cancer at mga bagay na nagpapataas ng ating posibilidad ng pagkakaroon nito. Sabay-sabay nating labanan ang breast cancer.